Szczawik (Oxalis) nazywany potocznie „koniczynką szczęścia” ze względu na swój kształt liści. Wśród innych roślin wyróżnia się nie tylko swoim atrakcyjnym wyglądem, ale również zaskakującym zachowaniem na zmieniające się warunki świetlne. W poniższym artykule poznacie jego sekrety oraz praktyczne wskazówki dotyczące jego uprawy. Jeśli szukasz niebanalnej rośliny być może to szczawik będzie idealnym wyborem!
Pochodzenie szczawików
Szczawik (Oxalis) jest to bardzo różnorodny rodzaj roślin z rodziny szczawikowatych (Oxalidaceae). Obejmuje około 800 gatunków, które głównie występują w Ameryce Południowej, ale możemy go też spotkać w Afryce Południowej czy Europie. Na terenie Polski możemy znaleźć dziko rosnącego szczawika, traktowanego jako pospolite chwasty – szczawik zajęczy.
Jednak szczawik zdobywa coraz większe uznanie wśród miłośników zieleni. Są to rośliny okrywowe i rośliny doniczkowe, które stają się coraz częściej wybieraną ozdobą w ogrodach jak i we wnętrzach.
Jak pielęgnować szczawik?
Jakie stanowisko lubi szczawik?
Szczawik wymaga ciepłego i słonecznego stanowiska, ale z rozproszonym światłem. Bezpośrednie światło słoneczne może spowodować oparzenia liści, bądź ich odbarwienie. Najlepszy dla niego będzie parapet wschodni.
Temperatura
Szczawik jako roślina doniczkowa preferuje umiarkowane temperatury wahające się w przedziale od 18℃-24℃. Należy unikać miejsc z gwałtownymi zmianami temperatury oraz przeciągami, które mogłyby stresować roślinę i zahamować jej prawidłowy rozwój. Jesienią i zima szczawik potrzebuje okresu spoczynku spędzonego w chłodnym pomieszczeniu, najlepiej w granicach 10℃-15℃.
Wilgotność powietrza
Szczawiki uprawiane w domu są dość odporne i mogą tolerować różne poziomy wilgotności powietrza, jednak idealna wilgotność dla szczawika wynosi od 40% do 60%. Jest to zakres, który nadaje się do typowych warunków dla większości domów.
Jak ziemia dla szczawika?
Dla szczawika w uprawie domowej najlepsze będzie dobrze przepuszczalne podłoże składające się z ziemi uniwersalnej, ziemi próchniczej, perlitu oraz piasku. Na dnie doniczki warto umieścić warstwę keramzytu, aby zapewnić dodatkowy drenaż zapobiegający zastojowi wody.
Jak często podlewać szczawika?
Podlewanie zależy od wielu czynników takich jak temperatura, czy wilgotność powietrza jednak przede wszystkim musimy pamiętać, że szczawik lubi mieć stale, lekko wilgotne podłoże. Roślina gromadzi nieco wody i substancji odżywczych w korzeniach spichrzowych, dlatego szczawik podlewamy, gdy wierzchnia warstwa ziemi będzie sucha w dotyku!
Uwaga! Wiele gatunków szczawika przechodzi w stan spoczynku w okresie zimowym podczas, którego roślina rośnie wolniej, a nawet zahamowuje całkowicie wzrost. W tym czasie nie wymagają one intensywnego podlewania. Należy je podlewać nawet do jednego razu na kilka tygodni.
Kiedy nawozić szczawik?
Nawożenie szczawika odbywa się przede wszystkim w okresie jego aktywnego wzrostu, który przypada na wiosnę i lato. W trakcie sezonu należy go kilkukrotnie zasilić nawozem do roślin intensywnie rosnących co 2-4 tyg. Pamiętaj jednak, aby stosować się do zaleceń producenta dotyczących dawkowania.
W okresie jesienno-zimowym, gdy szczawik przechodzi w stan spoczynku należy ograniczyć nawożenie lub je całkowicie przerwać.
Jak rozmnażać szczawik?
Szczawik wykształca podziemne bulwy, dzięki którym można łatwo uzyskać nowe rośliny. W trakcie okresu spoczynku (zazwyczaj w okresie jesiennym lub zimowym) wyjmujemy roślinę z doniczki i delikatnie wykopujemy bulwy z ziemi. Oczyszczamy je z ziemi i usuwamy uszkodzone lub zgniłe części, a następnie zostawiamy je do wyschnięcia. Następnie wsadzamy je do świeżego podłoża, tak aby były zakopane na głębokość 2-3 cm, uważając aby górna część bulwy była skierowana do góry. Ostatnim etapem jest podlewanie, w którym delikatnie podlewamy roślinę, ale unikamy nadmiernego nawodnienia.
Tak jak widzicie, rozmnażanie szczawika za pomocą bulw jest to prosta i przyjemna metoda, która pozwoli na szybkie uzyskanie nowych roślin!
Choroby i szkodniki szczawika
Szczawik purpurowy nie jest szczególnie podatny na choroby i szkodniki, jednak najczęściej atakowany jest przez rdzę, której przyczyną jest grzyb rdzawnikowy. Początkowo objawia się ona w postaci żółtych lub jasnozielonych plamek na wierzchniej stronie liścia. Na spodniej stronie pojawiają się poduszeczki w kolorze pomarańczowym do brązowego, które wytwarzają zarodniki. Z czasem liście mogą więdnąć i opadać.
Jeśli zauważymy ślady infekcji w pierwszej kolejności wycinamy porażone liście, a następnie spryskujemy roślinę za pomocą odpowiedniego preparatu grzybobójczego pamiętając o stosowaniu się do zaleceń na etykiecie. Na jesień możemy go zasuszyć. W ten sposób pozbędziemy się grzyba rdzawnikowego, ponieważ nie egzystuje on na suchych liściach. Wiosną sadzimy szczawika do nowej doniczki i świeżej ziemi oraz wykonujemy profilaktyczny oprysk fungicydem.
Czy szczawik jest trujący?
Szczawik trójkątny możemy wykorzystać jako dodatek np. do sałatek, ponieważ jest to roślina jadalna. Liście i kwiaty mają ostro-kwaśny smak. Ale uwaga! Szczawik zawiera kwas szczawiowy, który jest trujący i spożyty w dużych ilościach może powodować podrażnienie układu pokarmowego oraz wpływać na prawidłowe funkcjonowanie nerek. Nie zaleca się go dla osób cierpiących na reumatyzm czy kamicę nerkową.
Jest też trujący dla zwierząt domowych!
Szczawik trójkątny – ruchome liście, roślina która nie śpi
Szczawik trójkątny Oxalis triangularis, inaczej określany jako szczawik purpurowy jest to atrakcyjna roślina pochodząca z Brazylii. Jak sama jego nazwa wskazuje szczawik trójkątny wyróżnia się swoimi trójkątnymi, trójlistkowymi liśćmi. Roślina domowa o głęboko fioletowych liściach na pewno wyróżni się w Waszym wnętrzu! Często możemy spotkać go również pod nazwą „koniczynka szczęścia”, właśnie ze względu na ich kształt, który przypomina nam wszystkim znane koniczyny.
Oprócz jego atrakcyjnego wyglądu z najbardziej fascynujących aspektów tej rośliny jest jej zdolność ruchu! Są to rośliny domowe, które budzą się razem z Tobą i zasypiają gdy nadchodzi zmrok. Na noc listki szczawika trójkątnego zamykają się i otwierają na nowo w ciągu dnia reagując na światło. Dlaczego jego liście zachowują się w tak wyjątkowy sposób? Jest to zjawisko nazywane nyktynastią – ruch rośliny spowodowany zmianami w turgorze (ciśnieniu wewnętrznym) komórek, a nie bezpośrednio reakcją na światło.
Szczawik trójkątny jest to naprawdę wyjątkowa roślina, która łączy nas ze światem biologii. Jest to doskonały okaz dla każdego miłośnika roślin.
Poza purpurowymi liśćmi – niesamowita uroda kwiatów szczawika trójkątnego
Choć szczawik trójkątny Oxalis trangularis przede wszystkim jest atrakcyjny ze względu na swoje mocno fioletowe liście to kwiaty nie odstają od nich swoją urodą. Jasnoróżowe, białe, dzwonkowate kwiaty tworzą luźne grona, które stanowią idealny kontrast z ciemnym ubarwieniem liści dodając roślinie głębi i charakteru.
Kiedy kwitnie szczawik trójkątny?
Szczawik trójkątny Oxalis trangularis zazwyczaj kwitnie od późnej wiosny do wczesnego lata, w zależności od gatunku. Czas kwitnienia może wynosić nawet kilka tygodni.
Gdy szczawik trójkątny odpoczywa – krótki przewodnik
Jak wspominane było wcześniej szczawik trójkątny w okresie jesienno-zimowym przechodzi w stan spoczynku. Jest to czas, w którym liście mogą opaść i nie być tak atrakcyjne jak były wcześniej. Dlatego warto pamiętać, że u szczawików jest to naturalny proces i nie mamy się o co martwić. Bulwy pozostają w tym czasie żywe i aktywne.
- Redukujemy podlewanie do minimum, zbyt duża wilgotność może powodować gnicie bulw
- W czasie uśpienia nadal przechowujemy go w dobrze oświetlonym miejscu, ale z dala od bezpośredniego światła słonecznego
- Przenosimy szczawik trójkątny do chłodnego pomieszczenia, ale unikamy ekstremalnie niskich temperatur
- Przywrócenie wzrostu – gdy nadejdzie wiosna stopniowo zwiększamy podlewanie i przenosimy roślinę na bardziej nasłonecznione stanowisko.
Pamiętajmy o tym, że jest to kluczowy czas dla szczawika trójkątnego. Dbając o niego prawidłowo będzie miał zapewnione najlepsze warunki do kwitnienia w następnym sezonie.
Popularne odmiany szczawika do uprawy doniczkowej
Szczawik 'mijke’ (Oxalis trangularis) jest to wyjątkowa odmiana popularnego szczawika trójkątnego o pięknych purpurowych liściach przypominających rozpostarte skrzydła motyli. Walorem dekoracyjnym są również jego delikatne, liliowe kwiaty. Pielęgnacja szczawika trójkątnego jest łatwa. Do szczęścia potrzebuje jedynie nasłonecznionego stanowiska oraz regularnego podlewania. Podobna odmiana to Szczawik ‘purple shamrock’ (Oxalis triangularis).
Szczawik deppego (Oxalis deppei) wyróżnia się spośród innych odmian czterolistkowymi, jasnozielonymi liśćmi. Gdy roślina kwitnie prezentuje jasnoczerwone, trąbkowate kwiaty, które kontrastują z jego ulistnieniem.
Liście Szczawik plum crazy (Oxalis vulcanicola) są zielono-fioletowo-różowe i wyglądają jak trójbarwna koniczyna. Ładne wybarwienie liści na pewno przyciągnie wzrok i doda barwy wnętrzu!
Szczawik zielony ‘birgit’ (Oxalis triangularis) w przeciwieństwie do popularnych purpurowych odmian zachwyca soczyście, zielonym ulistnieniem. Jego urodę dodatkowo podkreślają drobne, białe kwiatki.
Szczawik różnobarwny (Oxalis versicolor) jest to niewielkich rozmiarów szczawik o niezwykłym spiralnym wzorze na kwiatach w postaci czerwono-białych pasów na zewnątrz. Gdy w pełni się rozwiną ujawnią czysto białe. trąbkowate kwiaty. Dodatkowo malutkie, zielone liście dodają większego uroku roślinie.
Dlaczego warto mieć szczawika w domu?
Szczawik jest to oryginalna, łatwa do uprawy roślina posiadająca wiele walorów ozdobnych. Urozmaici wnętrze swoim atrakcyjnym wyglądem, a także zadziwi zdolnością poruszania liści, co może być fascynującym doświadczeniem dla dzieci jak i dla dorosłych. Świetnie komponuje się z innymi roślinami. Można go uprawiać na parapetach w doniczce, w wiszących pojemnikach czy jako element zewnętrznych rabat. Jego wszechstronność nie zna granic! Mając w domu szczawik trójkątny czy jego inną odmianę wzbogacisz swoje otoczenie nie tylko o piękno i kolor, ale i o życie!
