Skąd pochodzą żywe kamienie?
Żywe kamienie pochodzą z pustyń Namibii i Afryki Południowej, gdzie występują w obfitości. Są sukulentami, co oznacza, że wymagają niewiele wody, aby przetrwać i rozwijać się. Nazwa “żywe kamienie” pochodzi od ich fascynującego wyglądu – te małe rośliny wyglądają niezwykle podobnie do kamyków, wtapiając się w pustynne środowisko.
Rośliny te z czasem przystosowały się do przetrwania ekstremalnych warunków pogodowych panujących w jałowym środowisku naturalnym Afryki, takich jak intensywne upały i długotrwałe susze. Litopsy wykształciły grube liście, przypominające kamienne struktury, które magazynują wodę i zapobiegają jej zbyt szybkiemu wyparowaniu. To pomaga im przetrwać długie okresy suszy bez potrzeby korzystania z zewnętrznych źródeł wody lub wilgoci.
Niezwykła historia odkrycia litopsów.
Niezwykła historia odkrycia litopsa sięga 1812 roku, kiedy to William John Burchell, botanik i badacz z Afryki Południowej, podniósł kolorowy kamyk myśląc, że to kamień, by później odkryć, że to w rzeczywistości roślina. Od tego czasu znaleziono wiele różnych gatunków żywych kamieni na całym świecie, ale większość nadal pochodzi z Namibii i Afryki Południowej. W 2006 roku w Namibii odkryto nowy gatunek o nazwie L. amicorum – coś, co wywołało wiele emocji wśród botaników i obrońców przyrody!
Lithopsy – jak wyglądają i skąd pochodzą?
Lithops, czyli żywe kamienie, to wyjątkowe sukulenty, które z czasem przystosowały się do przetrwania w suchych warunkach panujących w ich rodzinnej Namibii i RPA. Mają one grube, mięsiste liście, które magazynują wodę. Ich kuliste liście wyglądają niezwykle podobnie do kamyków, co pozwala im wtopić się w pustynne środowisko. Te żywe kamienie mają wielkość od kilku milimetrów do kilku centymetrów i występują w całej gamie kolorów – od zielonego, szarego, brązowego, żółtego, różowego, fioletowego i białego.
Kamuflaż roślin jest kluczowy dla ich przetrwania, ponieważ pomaga im unikać drapieżników, takich jak ptaki i gryzonie. Oprócz cech ochronnych litopsy posiadają również niesamowitą zdolność do zatrzymywania wody – dzięki swoim pogrubionym liściom, które działają jak gąbki. Pozwala im to przetrwać długie okresy suszy bez konieczności korzystania z zewnętrznych źródeł wody lub wilgoci.
Chociaż litopsy występują na całym świecie, większość gatunków nadal pochodzi z Namibii i Afryki Południowej, gdzie występują obficie. W 2006 roku w Namibii odkryto nowy gatunek o nazwie L. amicorum, który wywołał wiele emocji wśród botaników i obrońców przyrody!
Atrakcyjny wygląd i łatwość uprawy żywych kamieni powoduje, że są to popularne rośliny doniczkowe.
Jak szybko rosną żywe kamienie?
Lithops może rosnąć dość szybko, w zależności od odmiany i warunków klimatycznych. Ogólnie uważa się, że w optymalnych warunkach Lithops rośnie w tempie około 1mm dziennie. W idealnych warunkach Lithops może potencjalnie podwoić swój rozmiar w ciągu zaledwie jednego miesiąca!
Jednakże tempo wzrostu jest bardzo różne w zależności od odmiany żywego kamienia jak również od środowiska w którym żyje. Ogólnie rzecz biorąc, gatunki z suchszego klimatu rosną wolniej niż te z klimatu wilgotnego. Dodatkowo różne odmiany mogą mieć odrębne przystosowania, które wpływają na ich tempo wzrostu, na przykład niektóre gatunki są w stanie lepiej zachować wodę podczas suszy niż inne i dzięki temu mogą przetrwać dłużej bez potrzeby dostarczania nowych składników odżywczych i wody.
Podczas pielęgnacji własnych roślin Lithop, ważne jest, aby pamiętać, że na sezon wzrostu może mieć wpływ kilka czynników, w tym temperatura, wilgotność, poziom światła i skład gleby. Najlepszym sposobem na przyspieszenie wzrostu jest zapewnienie Lithopowi środowiska zbliżonego do jego naturalnego środowiska: ciepłe temperatury w granicach 18-30°C, wysoka wilgotność (do 60%), dużo jasnego światła, ale nie bezpośredniego (np. w pobliżu okna lub pod świetlikiem) i dobrze przepuszczająca wodę ziemia doniczkowa. Dodatkowo należy oszczędnie stosować nawozy, ponieważ zbyt duża ilość nawozu może uszkodzić delikatny system korzeniowy tych roślin.
Jak kwitną żywe kamienie?
Kwiaty Lithops są dość małe i delikatne, zazwyczaj mierzą od 5 do 10 mm. Zazwyczaj są to jedwabiste kwiaty koloru białego i żółtego, z czerwonymi lub różowymi paskami wzdłuż krawędzi. Środek każdego kwiatu jest zazwyczaj ciemno bordowy. Płatki są cienkie i papierowe, mogą mieć aksamitną teksturę.
Żywe kamienie kwitną w trzecim roku życia. Okres kwitnienia i okres spoczynku zależy od długości dnia. Kwitnienie rozpoczyna się pod koniec aktywnego sezonu wegetacyjnego. Pomiędzy dwoma mięsistymi liśćmi pojawia się delikatny kwiat, którego rozmiar jest zwykle większy niż liście.
Główne odmiany żywych kamieni (litopsów)
Znanych jest ponad 70 gatunków litopsów, wszystkie mają swoje unikalne cechy. Niektóre odmiany są bardziej popularne niż inne, takie jak “tiger stripes” lub “dragon eyes” Te dwa gatunki mają wyraźne wzory i kolory na liściach. Do najczęściej spotykanych odmian lithopsów należą:
Lithops julii
Lithops julii jest popularnym gatunkiem ze względu na piękne kremowe, żółte i brązowe oznaczenia. Rośliny te mają unikalny wzór wzrostu, ich dwa liście pochodzą z tej samej łodygi, a następnie rozdzielają się w miarę dojrzewania. Odmiana hallii ma charakterystyczny niebiesko-zielony kolor i jest często podziwiany za swój wyjątkowy wygląd.
Lithops karasmontana
Lithops karasmontana jest kolejnym popularnym gatunkiem, z uderzającym pasiastym wzorem w kolorach czarnym, szarym i białym. Rośliny te mają również unikalny wzór wzrostu, ponieważ tworzą dwa oddzielne liście, które wydają się być ułożone jeden na drugim.
Lithops aucampiae
Lithops aucampiae to jedna z najpopularniejszych odmian żywych roślin kamiennych. Charakteryzuje się unikalnym wzorem tygrysich pasków, a także misternymi wzorami na liściach. Gatunek ten posiada również brązowe, zielone i białe marmurki na powierzchni liści, co wyróżnia go spośród innych odmian. Liście mogą również być żółty, brązowy lub pomarańczowy.
Lithops hikoruby
Hikoruby jest odmianą Lithopsa aucampiae (aucampiae subs. euniceae cv. Hikoruby).
Lithops hookeri
Kolejną popularną odmianą lithopsów jest Lithops hookeri. Lithops hookeri to wyjątkowy gatunek lithopsów występujących głównie na pustyniach Afryki Południowej. Odmiana ta posiada grube, długie liście, które charakteryzują się łuskowatymi krawędziami i małymi zgrubieniami. Jego ogólny wygląd jest bardzo podobny do kamienia, z szarozielonym kolorem na powierzchni i ciemnożółtymi liniami promieniującymi. Gatunek ten charakteryzuje się unikalnym wzorem “smoczego oka” na liściach oraz wyraźną marmurkowatością kolorów białego, żółtego i zielonego.
Lithops lesliei
Ostatnią z najpopularniejszych odmian litopsa jest Lithops lesliei. Gatunek ten ma unikalny żółty odcień, dzięki czemu łatwo go zauważyć wśród innych rodzajów żywych roślin kamiennych w jego naturalnym środowisku. Jego liście są długie i cienkie, z misternymi wzorami na powierzchni.
Lithops fulviceps
Lithops fulviceps to unikalny gatunek żywych kamieni występujący głównie w Afryce Południowej. Ma grube, żółto-zielone liście z zawiłymi wzorami na powierzchni, a jego wygląd jest bardzo podobny do kamienia. Unikalny wzór ciemnych żyłek biegnących przez liście nadaje temu gatunkowi niemal świetlistą jakość, wyróżniając go spośród innych odmian żywych kamieni. Oprócz uderzających kolorów, Lithops fulviceps ma również wysoki wskaźnik retencji wody, co pozwala mu przetrwać długie okresy suszy bez konieczności regularnego podlewania.
Lithops optica
Ten gatunek ma wyraźne jasne, srebrzysto-białe plamy na całej powierzchni liści, co nadaje mu wyjątkowy wygląd. Lithops optica jest popularnym gatunkiem ze względu na jasne różowe i czerwone oznaczenia, które wyróżniają się w kontraście do kamiennego wyglądu rośliny.
Lithops pseudotruncatella
Ta odmiana znana jest ze swojego niezwykłego kształtu, gdzie dwa liście każdej rośliny są połączone wąską szyjką u podstawy.
Lithops salicola
Gatunek ten charakteryzuje się wąskimi liśćmi i białymi paskami na wierzchu każdego liścia. Liście również pokryte są drobnymi wypustkami i mają aksamitną konsystencję.
Jak pielęgnować żywe kamienie? Wymagania i uprawa litopsów
Żywe kamienie są łatwe w pielęgnacji, ale wymagają kilku podstawowych elementów aby przetrwać. Jak większość sukulentów, preferują one jasne światło i powinny być umieszczone w miejscu z dużą ilością bezpośredniego światła słonecznego.
Jakie światło lubią żywe kamienie?
Jako, że to pustynne rośliny, należy zadbać o to, by żywe kamienie otrzymywały dużo światła słonecznego. Powinny one otrzymywać co najmniej cztery godziny pośredniego światła słonecznego każdego dnia. Jeśli nie możesz im tego zapewnić, możesz rozważyć użycie sztucznego oświetlenia, takiego jak świetlówki lub żarówki LED. Jak w przypadku każdego sukulenta, światło jest niezbędne dla ich wzrostu i zdrowia.
Lithops – podlewanie
Ważny elementem dbania o żywe kamienie jest zapewnienie im odpowieniej ilość wody. Jako, że są to rośliny pustynne nie wymagają one dużo wody, ale dostarczenie jej pomoże utrzymać je w stanie nawodnienia i zdrowia. Podlewaj lithops, gdy tylko gleba wyda się sucha w dotyku, zazwyczaj raz na dwa tygodnie. Należy również pamiętać, że rośliny te są bardzo wrażliwe na nadmierne podlewanie, więc nie należy podawać im zbyt dużo wody!
Jakie podłoże będzie dobre dla lithopsów?
Oprócz światła i wody ważne jest także, aby gleba użyta do uprawy żywych kamieni zapewniała dobry drenaż i napowietrzenie – najlepiej sprawdzają się dobrze przepuszczalne gleby piaszczyste, ponieważ pozwalają one na łatwy odpływ nadmiaru wody z korzeni rośliny.
Lithops – nawożenie
Nawożenie żywych kamieni Lithops jest ważną częścią dbania o nie. Zasilanie ich zbilansowanym nawozem może pomóc w lepszym wzroście, kwitnieniu i ogólnym zdrowiu. Najlepiej jest stosować płynny nawóz o zbilansowanej formule (NPK) 10-10-10 lub 20-20-20.
Na etykiecie nawozu możesz sprawdzić tzw. NPK, stosunek trzech liczb oddzielone myślnikiem np. 10-10-10, 2-3-1 i 20-10-10. Liczby są uporządkowane zgodnie z obecnością azotu (N), fosforu (P) i potasu (K). Wielkość liczby oznacza procent wagowy każdej substancji w mieszance.
Choroby i szkodniki litopsów
Żywe kamienie są na ogół dość odporne i nie są podatne na choroby; mogą być jednak dotknięte przez niektóre szkodniki. Powszechnie występujące szkodniki to mączniak, przędziorki i łuskwiaki, które mogą powodować odbarwienia lub więdnięcie liści.
Choroby grzybowe, takie jak zgnilizna korzeni i mączniak rzekomy mogą zaatakować lithopsy, jeśli są podlewane za dużo lub za mało. Najlepszym sposobem zapobiegania chorobom grzybiczym jest zapewnienie roślinom dobrze odprowadzającą wodę glebę i unikać nadmiernego podlewania. Przeciwko wymienionym szkodnikom można zastosować ogólnie dostępne preparaty owadobójcze.
Rozmnażanie lithopsów
Żywe kamienie Lithops można rozmnażać na kilka sposobów. Do najczęstszych metod należy podział, sadzonki liściowe oraz rozmnażanie z nasion.
Podział jest prostym i skutecznym sposobem rozmnażania Lithopsów, ponieważ polega na podzieleniu istniejącej rośliny na mniejsze części i przesadzeniu ich. Aby to zrobić, należy ostrożnie podnieść Lithops z ziemi i użyj ostrego noża, aby rozdzielić masę korzeniową na dwie lub więcej części. Każdą część przesadzić do osobnej doniczki, używając dobrze przepuszczalnej gleby dla sukulentów.
Sadzonki liściowe są również łatwym sposobem rozmnażania Lithops. Wystarczy wziąć zdrowy liść, położyć go na wilgotnej, piaszczystej ziemi i poczekaj, aż się ukorzeni. Gdy liść się ukorzeni, przesadź go do osobnej doniczki z dobrze odsączoną ziemią.
Inną metodą rozmnażania jest wysiew nasion. W tym celu należy wysiać nasiona na wilgotnej, piaszczystej ziemi w płytkim pojemniku i trzymać je w temperaturze 15-25°C. Gdy młode siewki wykiełkują, należy je przerzedzić, aby pozostawić jedną roślinę na doniczkę i przesadzić każdą do osobnego pojemnika.
Dlaczego warto mieć w domu żywe kamienia?
Mamy nadzieję, że przeczytanie naszego poradnika pomogło Ci przekonać się, że żywe kamienie to rośliny o atrakcyjnym wyglądzie pasującym do nowoczesnych wnętrz. Żywe kamienie cechują się wyjątkową wytrzymałością i w związku z tym ich uprawa i pielęgnacja nie wymaga wiele uwagi i poradzą sobie z nią fani roślin doniczkowych o różnym stopniu zaawansowania – również ci początkujący!
