Kaktusy i sukulenty to idealne rośliny dla osób zapracowanych, zapominalskich, a także dla podróżników. To bardzo zróżnicowana grupa roślin, która zachwyca zarówno wielokształtnym wyglądem, jak i ciekawymi nazwami potocznymi. Sukulenty, w tym kaktusy, mają niewielkie wymagania – przepuszczalne i szybkoschnące podłoże, dużo słońca i mało wody. Spełnienie tych warunków to klucz do pomyślnej uprawy kaktusów i innych sukulentów.
Jaka jest różnica między sukulentem a kaktusem?
Może przyszło Ci kiedyś do głowy pytanie – czym różnią się kaktusy od sukulentów? Z tym jest trochę tak, jak z prostokątem i kwadratem z lekcji o podstawach matematyki. Każdy kwadrat jest prostokątem, ale nie każdy prostokąt jest kwadratem. O co chodzi?
Można powiedzieć, że podobna zasada obowiązuje w przypadku kaktusów i sukulentów. Wyobraź sobie, że kaktus to wspomniany kwadrat, a sukulent to prostokąt. Zatem – każdy kaktus jest sukulentem, ale nie każdy sukulent jest kaktusem.
Co to jest sukulent?
Sukulenty to rośliny magazynujące wodę. Większość gatunków sukulentów jest ewolucyjnie przystosowana do bezpośredniego, mocno grzejącego słońca i długotrwałych braków wody.
W zależności od gatunku, mają zmodyfikowane liście, łodygi bądź korzenie. Właśnie tym przekształconym częściom sukulenty zawdzięczają zdolność do magazynowania wody. Dzięki temu są w stanie przetrwać w czasie suszy. Sukulenty w naturze zamieszkują różne środowiska, niekoniecznie te o suchym klimacie.
Sukulenty są bardzo zróżnicowaną grupą roślin. Różnią się nie tylko pod względem kształtu, pokroju, tekstury czy koloru, ale także pod względem wymagań pielęgnacyjnych. Bogactwo gatunków i odmian tych sukulentnych roślin sprawia, że znajdziesz je chociaż na jednym parapecie w niemal każdym mieszkaniu.
Do sukulentów należą m.in.:
- aloesy;
- agawy;
- echeverie;
- haworthie;
- crassule (grubosze);
- sedum;
- sansevierie;
- zamiokulkasy;
- kaktusy;
- kalanchoe (żyworódki).
Co to jest kaktus?
Kaktusy to rośliny należące do rodziny kaktusowatych (Cactaceae). Są sukulentami. Kaktusy naturalnie występują głównie w Ameryce, przede wszystkim na terenach pustynnych i suchych.
Mają mięsiste łodygi, często pokryte kolcami/cierniami. Kolce stanowią mechanizm obronny przed zwierzętami roślinożernymi.
Różne gatunki kaktusów różnią się między sobą pod względem kształtu, wielkości czy koloru.
Pochodzenie i środowisko naturalne
Sukulenty przystosowane są do trudnych warunków klimatycznych. Ta grupa roślin żyje w różnych zakątkach świata, a najczęściej na obszarach pustynnych. W takim środowisku często narażone są na długotrwałe braki wody i mocno grzejące promienie słoneczne. W naturze można je spotkać także na terenach górzystych i w lasach deszczowych. Z tego względu poszczególne gatunki mogą różnić się wymaganiami pielęgnacyjnymi.
Kaktusy i sukulenty w Twoim domu
W jakim miejscu powinny stać kaktusy i sukulenty?
Mocno nasłonecznione pomieszczenia doskonale sprawdzą się u większości kaktusów i sukulentów. To rośliny, które lubią się “poopalać”. Jeśli masz słoneczne parapety od strony południowej lub zachodniej, to kaktusy i inne sukulenty są idealnymi kandydatami na takie stanowisko.
Intensywne słońce może przypalać rośliny i mocno nagrzewać okienne szyby. Dlatego zwróć szczególną uwagę na to, aby żadna część rośliny nie dotykała okna. Kaktusy i sukulenty z reguły są przystosowane do bardzo słonecznych stanowisk. Ich wytrzymałość na pełne słońce jest jednak zależna m.in. od gatunku i od tego, w jakich warunkach były hodowane. W przypadku poparzeń, postaw roślinę w innym miejscu, dalej od ostrych promieni słonecznych.
Co więcej, na słonecznym stanowisku woda z podłoża będzie odparowywała szybciej. To pomaga chronić sukulenty przed przebywaniem w zbyt mokrym podłożu.
Zbyt ciemne miejsce zahamuje wzrost kaktusów i sukulentów. Może także doprowadzić do wydłużania się łodyg w stronę światła. A to z kolei prowadzi do deformacji rośliny i tworzenia niezbyt atrakcyjnego pokroju. Zbyt przechylony kaktus lub inny sukulent może również sprawić, że roślina wypadnie z doniczki.
Sukulenty ze względu na różne pochodzenie i różnolite sposoby przystosowania do długotrwałej suszy różnią się wymaganiami w pielęgnacji. Różnice mogą polegać na dobrze odpowiedniego stanowiska czy rodzaju mieszanki podłoża, w którym będą czuły się najlepiej. Chociaż wiele sukulentów ma bardzo podobne wymagania, zalecamy najpierw poszukać informacji na temat danego gatunku.
Jaką ziemię wybrać do kaktusów i sukulentów?
Kaktusy i sukulenty potrzebują podłoża, które nie będzie przetrzymywało wody.
Zbyt “ciężkie” podłoże najczęściej prowadzi do gnicia sukulentnej rośliny. Koniecznie przesadź swoje sukulenty i kaktusy do specjalnej mieszanki podłoża. Zbyt zbita ziemia będzie przetrzymywać wilgotne podłoże za długo i znacznie ograniczy korzeniom dostęp do powietrza.
Dobrą bazą do stworzenia idealnej mieszanki dla kaktusów i sukulentów jest ziemia do kaktusów. Dodaj do takiej ziemi rozluźniacze – drobny keramzyt (o mniejszej frakcji, np. 4-10 mm), perlit lub wermikulit, a także sporo piasku kwarcowego. Taka mieszanka powinna być dość sypka.
Węgiel aktywny granulowany to doskonały dodatek do każdego podłoża! Ogranicza rozwój bakterii i grzybów, które mogą znajdować się w ziemi. W ten sposób węgiel aktywny zmniejsza szansę na gnicie korzeni. A gnicie korzeni, a następnie zgrubiałych łodyg czy liści to jedna z najczęstszych dróg do pożegnania się z sukulentem… Dorzuć więc garść lub dwie węgla aktywnego do stworzonej mieszanki.
Dla hoyi dobraliśmy specjalne produkty, z których możesz własnoręcznie stworzyć mieszankę do hoyi. Taki zestaw posłuży też do wykonania mieszanki podłoża dla peperomii i pieniążka (pilei).
Bardzo istotna jest także warstwa drenażowa. Na dno doniczki wsyp 2-3 centymetrową warstwę np. keramzytu lub żwirku akwarystycznego. Taki drenaż sprawia, że nadmiar wody lepiej spływa na dno doniczki. Wodę, która spłynęła, można wylać i dzięki temu zmniejsza się ryzyko przelania rośliny.
Wykonanie drenażu nie jest konieczne, jeśli sukulent znajduje się w doniczce glinianej (terakotowej). Glina (terakota), dzięki swojej porowatości, charakteryzuje się dobrą przepuszczalnością wody i powietrza. Wybór doniczki z takiego materiału zmniejsza szansę na przelanie.
Zapewnienie sukulentom dobrze przepuszczalnej mieszanki to ważny krok dla zapewnienia im prawidłowego rozwoju.
Kiedy i jak przesadzać kaktusy i sukulenty?
Kaktusy i sukulenty koniecznie powinno się przesadzić po zakupie. Nie czekaj z przesadzaniem sukulentów do wiosny, bo do tego czasu taka roślina może sobie nie poradzić. Dlaczego?
Rośliny prawie zawsze sprzedawane są w tzw. podłożu produkcyjnym. Jest to podłoże, które nie nadaje się do długotrwałej uprawy roślin. Ogrodnicy wybierają je, ponieważ jest ono stosunkowo tanie, lekkie w transporcie i wydajne podczas krótkotrwałych produkcji. Hodowcy roślin, dzięki swojej specjalistycznej wiedzy i technologii, zapewniają roślinom odpowiednie warunki do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Zatem rośliny o różnych wymaganiach mogą rosnąć w tym samym podłożu produkcyjnym.
Podłoże produkcyjne w domowych warunkach jest skłonne do długotrwałego magazynowania wody. A w przypadku kaktusów i innych sukulentów ważne jest, aby gleba szybko przesychała.
Co więcej, przesadzenie każdej rośliny po zakupie umożliwi przegląd korzeni. Dzięki temu można sprawdzić, czy roślina nie jest przelana i czy jej korzenie są zdrowe.
Kiedy już kaktusy i sukulenty przesadzone są do odpowiedniej mieszanki podłoża, nie potrzebują częstego przesadzania. Przesadzamy te rośliny wtedy, gdy bryła korzeniowa przestaje mieścić się w dotychczasowej doniczce. Większość kaktusów i innych sukulentów ma często słabo rozbudowany system korzeniowy. Z tego względu zaleca się raczej ciasne doniczki. Odpowiednia powinna być taka o jeden rozmiar większa od poprzedniej.
Unikaj sadzenia sukulentów do wysokich donic. Wiele z tych roślin posiada krótkie korzenie. Wysoka doniczka pomieści dużo podłoża, a to może okazać się zbyt wiele dla drobnych korzeni niektórych sukulentów. W efekcie może dojść do gnicia korzeni i obumierania rośliny. Pamiętaj, że sukulenty nie znoszą mieć mokrego podłoża.
Obawiasz się, że kaktus pokłuje Cię w trakcie przesadzania? Mamy na to radę! Owiń kłującą roślinę grubą warstwą papieru (np. starą gazetą) lub kilkoma warstwami folii bąbelkowej. Ten sposób zmniejszy ryzyko skaleczenia i niewątpliwie ułatwi przesadzanie kaktusa.
Jak często podlewać kaktusy i sukulenty oraz jak je nawozić?
Mięsiste liście, zgrubiałe łodygi czy bulwy to miejsca, w których sukulenty magazynują wodę i substancje odżywcze. Dzięki temu sukulenty są odporne na suszę. Nie potrzebują zatem częstego ani obfitego podlewania. Nadmiar wody może bowiem skutkować gniciem korzeni.
Niezwykle ważne jest, aby podlewać kaktusy i sukulenty bardzo rzadko i małą ilością wody. Podlewanie tych roślin powinno odbywać się dopiero, gdy gleba całkowicie przeschnie. Latem co 2-3 tygodnie, a zimą raz na miesiąc.
Koniecznie zawsze przed podlaniem sprawdź wilgotność podłoża, niezależnie od tego, ile czasu minęło od ostatniego podlewania. Pamiętaj, że rośliny sukulentne zniosą przesuszenie, ale przelanie często okazuje się dla nich zabójcze.
Sukulenty, w tym kaktusy domowe, latem należy zasilać oszczędnie dedykowanymi im nawozami. Możesz zaopatrzyć się np. w dostępny w naszym sklepie internetowym nawóz organiczno-mineralny do kaktusów. Nawożenie roślin przyśpiesza ich wzrost, a także stymuluje do kwitnienia. A wiele sukulentów ma bajeczne kwiaty…
Choroby i szkodniki kaktusów i sukulentów
Dlaczego kaktus żółknie? Żółte, brązowe, gnijące i odpadające pędy bądź liście mogą być oznaką przelania. Przelanie to najczęstsza przyczyna chorób grzybowych kaktusów i sukulentów. Dlatego tak ważne jest zapewnienie specjalnego podłoża i rzadkie, oszczędne podlewanie tych roślin.
Z kolei pomarszczone pędy i liście sygnalizują odwodnienie. W takim przypadku roślina została za bardzo przesuszona przez zbyt rzadkie podlewanie lub korzenie mają problem z pobieraniem wody.
Najczęstszymi szkodnikami sukulentów są wełnowce. Czasami trudno jest je dostrzec. Zwłaszcza, gdy schowają się między kolcami bądź cierniami. Niektóre wełnowce mogą żerować w korzeniach.
Stosunkowo często sukulenty atakowane są przez przędziorki. Pojawiają się one zazwyczaj, gdy w pomieszczeniu jest suche powietrze.
Rzadziej występujące na tych roślinach szkodniki to mszyce, tarczniki i miseczniki.
Bardzo ważne jest, aby szybko reagować na niepokojące sygnały. Nasze artykuły o chorobach i szkodnikach roślin to dawka wiedzy, którą warto zdobyć!
Najpopularniejsze kaktusy i sukulenty
W naszym asortymencie znajdziesz wspaniałe kaktusy doniczkowe i inne sukulenty. Wiele z nich posiada ciekawe nazwy potoczne, np. małpi ogon, sznur pereł, głowa starca, fotel teściowej, włosy meduzy i kaktus Bożego Narodzenia. Czy kojarzysz jakie to rośliny?
Sansevieria, znana także jako język teściowej, szabla lub wężownica, to klasyczna roślina o zwartym pokroju. Istnieje wiele gatunków i odmian sansevierii, a najpopularniejsze z nich to m.in.: sansevieria cylindrica, sansevieria trifasciata laurentii i sansevieria moonshine. Sansevierie mają świetną zdolność do oczyszczania powietrza i są niemal bezobsługowe.
Chociaż na świecie jest około 240 odmian aloesu, to wszyscy wiedzą o istnieniu aloe vera. Aloes zwyczajny to roślina powszechnie znana ze swoich leczniczych właściwości.
A znasz rośliny nazywane drzewkami szczęścia? Odmian grubosza jajowatego (crassula ovata) jest wiele. Przykładami są, być może już znane Ci, tzw. uszy Shreka (crassula ovata gollum) lub crassula ovata money maker variegata.
Nie mogło zabraknąć klasycznego zamiokulkasa! To roślina, która poradzi sobie także w ciemniejszych miejscach. Wodę magazynuje w swoich zgrubiałych i mięsistych łodygach, liściach oraz bulwiastych korzeniach. Ze względu na niewielkie wymagania jest ozdobą wielu biur.
Kaktus o spłaszczonej i owalnej łodydze? Tak, to opuncja! W naturze może osiągać pokaźne wielkości, a jej owoce są bogate w witaminy i minerały. Może pił_ś już herbatę z opuncją? Pyszności…
Wilczomlecz trójżebrowy to sukulent o pionowym pokroju, który może osiągać spore rozmiary. Często błędnie nazywany jest kaktusem. Wilczomlecz czasami posiada drobne listki o łyżeczkowatym kształcie. Taka roślina przyciąga uwagę!
Wśród sukulentów są rośliny, które możesz uprawiać jak roślinne firanki! Należą do nich m.in. ceropegie o drobnych liściach i starce o liściach przypominających kuliste nasiona grochu. Ich pędy rosną w dół tworząc zjawiskową girlandę.
Sprawdź tutaj, jakie sukulentne okazy są aktualnie dostępne w naszej ofercie.
Masz już jakiegoś sukulenta w swojej kolekcji?
Kaktusy i sukulenty to rośliny niemal samowystarczalne. Są odporne na szkodniki i bardzo łatwe w uprawie. Z ich pielęgnacją mogą poradzić sobie nawet dzieci. Zapewnij im odpowiednie podłoże, rzadkie podlewanie i dla większości gatunków słoneczne stanowisko, najlepiej na parapecie. Wiele gatunków nie potrzebuje dużo przestrzeni wokół. Niezwykła różnorodność gatunków sprawia, że na pewno znajdziesz sukulenta, który udekoruje Twój pokój.
A na koniec ciekawostka!
W krajach niemieckojęzycznych od 2008 roku wybierany jest sukulent mianowany tytułem Kaktusa Roku. Obstawiasz, że który wygra tym razem? Daj nam znać o swoich typowaniach!
